Topstukken uit de collectie van Museum Janning in Nieuw-Schoonebeek zijn deze zomer samengebracht bij CBK Emmen in het Rensenpark. In de expositie ervaar je de mystiek die uitgaat van houten beelden en kruizen, heiligenbeelden, glas-in-lood, liturgische gewaden, monstransen, kelken en tabernakels. Er is aandacht voor de betekenis van liturgische kleuren in de christelijke religie en hoe kleuren van kazuivels de tijd van het liturgisch jaar of bepaalde gebeurtenissen aanduiden. Bijvoorbeeld paars tijdens advent en Palmzondag, wit tijdens huwelijksdiensten of rood tijdens Pinksteren.

Thematische expositie

De tentoonstelling is ontworpen rondom zes thema’s: Betovering, Overwinning, Verering, Vereniging, Mystieke ruimte en Houten kapel. Betovering laat prachtige voorbeelden zien van Bijbelse taferelen vastgelegd in glas in lood. Iedereen werd betoverd door het prachtige kleurenspel als het licht op deze ramen viel. In een grote zuil zijn de glas in lood ramen te zien uit het afgebroken kerkgebouw van de Sint-Bonifacius-parochie in Nieuw-Schoonebeek.

Overwinning toont een collectie kruizen, die het symbool zijn in het Christendom van de overwinning over de dood. Al vóór het Christendom was het kruis een sacraal symbool en een geliefd sierelement bij vrijwel alle oude beschavingen vanwege de eenvoud en symmetrie van de vorm.

In het katholicisme worden beelden gebruikt om een bepaalde heilige in herinnering te roepen door ernaar te kijken. De beelden werden gebruikt als onderwijsmethode, die erg behulpzaam was bij het onderwijs van analfabeten. Een heilige neemt een bijzondere plaats in bij God. Dit kan worden bereikt door een bijzondere openbare gebeurtenis van geloof. In dit geval is er sprake van Verering van de betreffende heilige.

Een monstrans is een houder van de geconsacreerde hostie, die door de priester is geheiligd en daarmee tot het lichaam van Christus is geworden. In de kelk, een rituele beker, symboliseert gewijde wijn het bloed van Christus. Tijdens de eucharistieviering vindt Vereniging van de deelnemende gelovigen met de Heer plaats.

In de Mystieke ruimte zijn relieken, reistabernakels en een 17-delige kruiswegstatie van de Nederlandse kunstenaar Jan Toorop (1858-1928) te bewonderen. De ruimte is omgeven met gouden doeken, die een verbeelding geven van het tabernakel, een vervoerbaar heiligdom dat gebruikt werd tijdens Israëls woestijnreis.

In de ruimte met de Houten kapel is een groot deel te zien van een twee meter hoge en achttien meter lange lambrisering afkomstig uit een kerk in het voormalige Oost-Duitsland. Opvallend zijn de houtsnijwerken van schilderijen van Rafael en de gebroeders Van Eijk. Ze zijn gemaakt door kunstenaars uit de school van Tilman Riemenschneider (1460-1531). Op de achtergrond horen de bezoekers een brede variatie aan mystieke muziek: o.a. christelijk, joods, Arabisch, Indiaas, Indiaans.

Museum Janning is vernoemd naar pastoor Hein Janning (1914-1980), die bekendheid genoot als kunstschilder en verzamelaar van kerkelijke kunst. Het museum is gevestigd in de R.K.-pastorie in Nieuw-Schoonebeek. De collectie van Hein Janning werd tientallen jaren tentoongesteld in een kerk in Workum, maar verhuisde in 2020 naar de voormalige pastorie in Nieuw-Schoonebeek, dat ingericht is als Museum Janning en dat op 1 april 2023 officieel werd geopend. Hein Janning werd geboren in Nieuw-Schoonebeek en groeide er op.

In de expositie in het CBK Rensenpark worden o.a. stukken getoond die vanwege de beperkte ruimte in het museum in Nieuw-Schoonebeek gewoonlijk in depot liggen opgeslagen. Naast schilderijen van pastoor Janning zijn in de pastorie onder andere relikwieën, goud en zilverwerk, glas-in-lood ramen, een muntenverzameling en houtsnijwerk te bewonderen. Een groot deel van de collectie bevat kunststukken die door Hein Janning en van de Noord-Hollandse verzamelaar Joz van Aerle zijn ‘gered’ van de modernisering binnen de katholieke kerk.