Bescherming van het Nedersaksisch en de sprekers ervan
Het Nedersaksisch wordt gesproken in de provincies Drenthe, Groningen, Overijssel, Gelderland (Veluwe en Achterhoek) en de Friese gemeenten Oost- en Weststellingwerf. In dit gebied wonen ruim 3 miljoen mensen, waarvan de helft in meer of mindere mate de streektaal spreekt. Gedeputeerde Munniksma spant zich al jaren in voor het behoud van de Drentse taal en voor erkenning ervan.

Rein Munniksma: “Aan de ene kant zien we dat jongere generaties steeds minder de streektaal spreken en beoefenen, aan de andere kant zien we een groep binnen de Drentse bevolking die het liefst alleen maar Drents spreekt. Erkenning onder Deel III kan deze kloof dichten: de taal wordt beschermd en de eigen taal mag gesproken worden. Daarbij komt dat het Drents in belangrijke mate deel uitmaakt van onze Drentse cultuur.

De Drentse taal verbindt mensen op alle niveaus in woord en in gevoel, zelfs grensoverschrijdend. Juist in tijden waar alle grenzen open liggen, is het belangrijk om te koesteren wat zich in de eigen omgeving afspeelt. Het Drents is bovendien mooi en vol gevoel: zoals de Drentse dichter Jan Harbers zo prachtig heeft verwoord in één van zijn gedichten: ‘berooid van alles rest enkelt de taol’”.

Huus van de Taol
Het Huus van de Taol  is de organisatie die namens de provincie Drenthe de streektaal bevordert en actief uitdraagt. Door de erkenning wordt het Huus bijvoorbeeld in staat gesteld een breder beroep te doen op Europese fondsen. Dit kan weer leiden tot meer publicaties, die het behoud en imago van de Drentse taal ten goede komen. De Deel lll status komt voor het Huus ook als geroepen als het gaat om de lessen Drents te implementeren op de Drentse PABO’s.

De Raad van Europa
Overleg met BZK heeft opgeleverd dat men in beginsel positief staat tegenover de erkenning Deel lll van het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden. Nedersaksisch wordt al erkend onder het globale Deel ll, Deel lll verplicht tot meer bescherming en borging van het Nedersaksisch. Binnen Deel lll zijn 68 bepalingen opgenomen. Om in aanmerking te komen voor erkenning moet aan tenminste 35 bepalingen worden voldaan.

In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen hebben de Nedersaksische overheden 38 bepalingen geselecteerd, waaraan gezamenlijk als regio wordt voldaan. Het betreft hier bepalingen op terreinen van onderwijs, rechterlijke autoriteiten, bestuurlijke autoriteiten en openbare diensten, media, culturele activiteiten en voorzieningen, economisch en sociaal leven en grensoverschrijdende uitwisselingen.

Zo wordt aan de beleidsambitie “in het kader van het volwassenenonderwijs en de permanente educatie cursussen te bieden die voornamelijk of geheel in de streektaal worden gegeven”  al voldaan. In samenwerking met het Huus van de Taol worden op dit moment cursussen Drents aangeboden.

Daarentegen is binnen het domein bestuurlijke autoriteiten en diensten afgezien van de beleidsambitie “het gebruik toe te staan van achternamen in de streektaal”, omdat dit een wetswijziging op nationaal niveau met zich meebrengt. De erkenning wordt praktisch ingezet, zonder verandering van bestaande wet- en regelgeving, de zogeheten lightversie. Deze zomer spreken Provinciale Staten zich uit over dit voorstel.